Sản xuất rau sạch theo hướng hữu cơ đang là phương phức canh tác được ưa chuộng nhất hiện nay. Xu hướng này đang dịch chuyển theo hướng cung ban đầu sang hướng theo nhu cầu nhờ một số chính sách hỗ trợ khuyến khích của nhà nước. Nông nghiệp hữu cơ được xem là hệ thống nông nghiệp tối ưu nhằm đáp ứng nhu cầu ăn sạch sống khỏe của người dân. Vậy canh tác rau sạch hữu cơ theo những phương thức nào? Dựa vào những tiêu chí nào để đánh giá? Hãy cùng SUNI GREEN FARM tìm hiểu qua bài viết này nhé!
NÔNG NGHIỆP HỮU CƠ LÀ GÌ?
Khái nhiệm nông nghiệp hữu cơ
Nông nghiệp hữu cơ là một hệ thống sản xuất nhằm duy trì sức khỏe của đất, hệ sinh thái và con người. Nó dựa trên các yếu tố tiến trình sinh thái, sự đa dạng sinh học và các chu trình thích nghi với điều kiện địa phương.
Nông nghiệp hữu cơ hoàn toàn không sử dụng thuốc trừ sâu bệnh tổng hợp, thuốc kháng sinh, phân bón tổng hợp, sinh vật biến đổi gen, hormon tăng trưởng. Mục tiêu nhằm hướng tới sự bền vững, tăng cường độ phì của đất và sự đa dạng sinh học, tạo sự cân bằng tự nhiên cho môi trường canh tác.
Các nguyên tắc tiêu chuẩn
Nông nghiệp hữu cơ chú trọng tạo ra sản phẩm lành có chất lượng. Các sản phẩm hữu cơ được đánh giá theo tiêu chuẩn, được cấp chứng nhận và dán nhãn sản phẩm hữu cơ theo quy định. Việc sản xuất đựa trên các tiêu chuẩn được xây dựng dựa trên 4 nguyên tắc nông nghiệp hữu cơ của tổ chức Nông nghiệp hữu cơ Quốc tế IFOAM.
Những nguyên tắc này được xem là căn cứ để xây dựng và phát nông nghiệp hữu cơ trên toàn thế giới, bao gồm: sức khỏe, sinh thái, công bằng và cẩn trọng.
Nguyên tắc về sức khoẻ (Health)
Nông nghiệp hữu cơ cần đảm bảo và tăng cường sức khoẻ của đất, của cây trồng, động vật, con người. Đất phải "khoẻ" mới tạo ra cây trồng khỏe, để nuôi dưỡng sức khoẻ của vật nuôi và con người.
Bên cạnh đó vẫn đảm bảo duy trì và tăng cường sức khoẻ của hệ sinh thái và các sinh vật sống trong đất.
Tập trung sản xuất các loại nông sản có chất lượng cao, giàu dinh dưỡng tốt cho sức khoẻ của con người. Chính vì vậy, nông nghiệp hữu cơ hoàn toàn không được phép sử dụng các loại phân hoá học, thuốc bảo vệ thực vật và chất kích thích sinh trưởng...
Nguyên tắc về sinh thái (Ecology)
Nông nghiệp hữu cơ dựa vào hệ sinh thái sống động và chu trình tự nhiên. Cây trồng cần có một môi trường đất sống động, hệ thống cần phù hợp với chu trình sinh thái và sự cân bằng trong tự nhiên.
Quá trình quản lý phải phù hợp với quy mô, với văn hóa với sinh thái và các điều kiện địa phương.
Để giảm thiểu chi phí đầu vào, người sản xuất thường tái sử dụng vật liệu, nguồn năng lượng để duy trì và cải thiện chất lượng môi trường.
Nguyên tắc về sự công bằng (Fair)
Nông nghiệp hữu cơ cần xây dựng trên mối quan hệ đảm bảo tính công bằng, cùng mối quan tâm đến môi trường chung và cơ hội sống của tất cả sinh vật.
Cần đảm bảo sự công bằng trong các mối quan hệ liên quan đến con người: NÔNG DÂN - CÔNG NHÂN - TRÍ THỨC - NHÀ PHÂN PHỐI - THƯƠNG NHÂN - NGƯỜI TIÊU DÙNG.
Sự công bằng đòi hỏi các hệ thống sản xuất, phân phối và thương mại cần cởi mở và tính toán chi phí thực tế với môi trường và xã hội.
Nguyên tắc về sự cẩn trọng (Care)
Nông nghiệp hữu cơ có trách nhiệm bảo vệ môi trường, sức khỏe và hạnh phúc của người tiêu dùng. Khi lựa chọn cách quản lý, phát triển và áp dụng công nghệ canh tác cần chú ý để đến những khả năng rủi ro.
Người làm nông nghiệp hữu cơ có thể lựa chọn phương pháp canh tác để tăng năng suất và hiệu quả sản xuất. Nhưng phải cân nhắc cẩn thận, đảm bảo không gây hại cho sức khoẻ và hệ sinh thái. Cần thận trọng và có trách nhiệm trong quản lý, khi lựa chọn công nghệ áp dụng trong nông nghiệp hữu cơ.
Xem thêm:
CÁC PHƯƠNG PHÁP CANH TÁC HỮU CƠ
Nông nghiệp hữu cơ có 3 hình thức canh tác được xem là bền vững nhất, đó là canh tác thuận tự nhiên, canh tác hữu cơ và canh tác đa dạng sinh học.
Canh tác thuận tự nhiên (natural farming)
Đây là hình thức canh tác bền vững, đảm bảo được sức khỏe đất nhất, dựa hoàn toàn vào thiên nhiên cũng như môi trường sống xung quanh để làm nông nghiệp.
Mọi loại phân thuốc tổng hợp đều không được phép sử dụng, các kĩ thuật xen canh / luân canh được tận dụng để tăng độ màu mỡ cho đất và chống xói mòn.
Đất đai sẽ có đủ thời gian “nghỉ ngơi” sau mỗi vụ thu hoạch và chỉ lấy những thực sự cần, còn lại tất cả phải trả về cho đất.
Điểm nổi bật của canh tác thuận tự nhiên là hạn chế những tác động của con người như bón phân, làm cỏ, tưới tiêu, cày xới…
Mô hình canh tác thuận tự nhiên đã có từ rất lâu đời và nó chính là nông nghiệp truyền thống mà cha ông chúng ta đã thực hành và kế thừa qua nhiều thế hệ.
Có 2 mô hình canh tác thuận tự nhiên là permaculture ( canh tác “bắt chước” sự vận hành của các hệ sinh thái trên trái đất) và agroforestry (canh tác xen kẽ với rừng)
Permaculture
Agroforestry
Canh tác hữu cơ (organic farming)
Đặc điểm của canh tác hữu cơ
Đây là một trong những mô hình canh tác bền vững nhưng áp dụng triệt để những thành tựu của công nghệ sinh học.
Canh tác hữu cơ dựa trên những quy chuẩn hữu cơ để kiểm soát quy trình canh tác - thu hoạch - bảo quản - xử lý - đóng gói, các yếu tố hạ tầng như đất đai, nguồn nước, không khí, nhà xưởng, máy móc….
Nhiều nhà sản xuất nông nghiệp thường sử dụng cụm từ “hướng hữu cơ” trên bao bì. Canh tác hữu cơ hoàn toàn không tồn tại khái niệm này, mà chỉ có 2 trạng thái:
(1) Đang chuyển đổi đang trong quá trình hoàn thiện và khắc phục để xin cấp chứng nhận)
(2) Đạt chuẩn (vườn đã đạt quy chuẩn và được cấp chứng nhận cho diện tích canh tác hữu cơ cụ thể).
Một số tiêu chuẩn canh tác hữu cơ phổ biến có thể kể đến như: USDA Organic, EU Organic, Organic JAS, Bio Suisse…
Từ “organic” trong tiếng Anh không có từ tương ứng trong tiếng Việt, nên chỉ dịch tạm là “hữu cơ”. Trong tiếng Anh, từ “organic” có nguồn gốc từ “organism” (sinh vật sống) và “organ” (các bộ phận chức năng của một cơ thể sống). Organic farming có thể hiểu đơn giản là phương thức canh tác dựa trên các sinh vật sống để tạo ra sự cân bằng sinh học một cách bền vững.
Đặc điểm nổi bật của canh tác hữu cơ là các yếu tố đầu vào phải đạt chuẩn hữu cơ, thành phần 100% hữu cơ và được chấp nhận sử dụng. Đặc điểm này khiến canh tác hữu cơ rất dễ bị nhầm với canh tác thuận tự nhiên. Ví dụ: phân bón hữu cơ, chế phẩm sinh học ngăn sâu bọ, các loại kháng sinh từ thảo dược hỗ trợ cây trồng…
Canh tác hữu cơ vẫn có thể trồng chuyên canh một loại cây trên một diện tích lớn, nhưng không bắt buộc xen canh / luân canh như canh tác thuận tự nhiên. Nếu muốn tiết kiệm chi phí và công sức, vườn canh tác hữu cơ vẫn có thể áp dụng xen hoặc luân canh, đa dạng cây trồng, tuần hoàn chất dinh dưỡng…
Công nghệ EM
Công nghệ phổ biến nhất trong canh tác hữu cơ hiện nay là EM (Effective Microorganism – vi sinh vật hoạt động). Công nghệ này dựa vào việc bổ sung EM có tác dụng chuyển hóa các hợp chất hữu cơ trong đất thành chất dinh dưỡng cho cây hấp thụ. Có khoảng 80 chủng EM tham gia tích cực vào quá trình này, trong đó có EM xấu (tiêu cực), EM tốt (tích cực), và EM trung tính. Tỉ lệ giữa EM xấu và EM tốt đóng vai trò then chốt quyết định sức khỏe của hệ sinh thái. Còn EM trung tính sẽ trở thành EM xấu hoặc EM tốt tùy thuộc vào các điều kiện của môi trường xung quanh.
Tuy nhiên, công nghệ EM vẫn tồn tại nhiều vấn đề mà nhà sản xuất cần phải lưu ý:
- Các chủng EM khi đưa vào những hệ sinh thái sẽ làm biến đổi hệ sinh thái ra sao vẫn còn là một vấn đề mà khoa học hiện đại chưa lường hết được. Hệ sinh thái chỉ khỏe mạnh khi các EM phối hợp “nhuần nhuyễn” và “ăn ý” để đạt tới một trạng thái cân bằng bền vững.
- Một số EM khi đưa vào hệ sinh thái thường không tồn tại được lâu và bị “lép vế” rất nhanh. Nhà sản xuất phải liên tục bổ sung EM để duy trì tác dụng, dẫn đến chi phí tăng và phụ thuộc vào nguồn cung EM.
- Khi sử dụng các loại phân vi sinh, cần chú ý nguyên liệu ủ có bị nhiễm các tạp chất độc hại từ quá trình chăn nuôi công nghiệp hay không.
Công nghệ MS
Cùng với công nghệ EM, công nghệ MS (Microbial Stimulation) cũng đang được phát triển thời gian gần đây. Công nghệ này sử dụng các loại phân bón đặc biệt có thành phần hữu cơ để kích thích môi trường xung quanh, nhằm hoán chuyển tỉ lệ EM tốt-xấu và tạo tác dụng tích cực lên cây trồng. Ưu điểm của công nghệ này là chi phí thấp, có thể áp dụng cải tạo mọi loại đất.
Canh tác đa dạng sinh học (bio dynamic)
Đây là mô hình canh tác nông nghiệp về bản chất cũng là một mô hình canh tác hữu cơ, nhưng bổ sung thêm những quy định vô cùng khắt khe:
Đa dạng sinh học (bio diversity): vườn phải kết hợp luân canh/xen canh nhiều loại cây trồng vật nuôi. Chia làm nhiều khu vực và tầng tán khác nhau để tối ưu hóa quan hệ cộng sinh giữa các loài.
Hệ sinh thái khép kín: vườn được vận hành như một hệ sinh thái khép kín và cách ly với môi trường bên ngoài.
Tuần hoàn dưỡng chất: vườn phải tự sản xuất cây con và chủ động nguồn dinh dưỡng và phân bón trên cơ sở tuần hoàn khép kín. Dưỡng chất được luân chuyển sử dụng cho các nhóm cây trồng khác nhau.
Nhìn một cách tổng thể, bio dynamic chính là sự kết hợp và kế thừa những đặc điểm riêng biệt giữa 2 mô hình canh tác hữu cơ và canh tác thuận tự nhiên.
Để có thể xin cấp chứng nhận bio dynamic thì trước tiên vườn phải đạt chuẩn organic. Hiện nay hai quy chuẩn canh tác bio dynamic phổ biến và uy tín nhất trên thế giới là Demeter USA (Hoa Kỳ) và Demeter EU (Châu Âu).
Canh tác thuận tự nhiên, canh tác hữu cơ và canh tác đa dạng sinh học đều là những hình canh tác bền vững, thân thiện với môi trường, đồng thời tạo ra những sản phẩm sạch. Cả 3 đều đòi hỏi chất xám và sự đam mê nghiên cứu tìm tòi của nhà sản xuất.
Xem thêm các loại rau sạch hữu cơ có bán tại SUNI GREEN FARM:
>> TRẢI NGHIỆM PHƯƠNG PHÁP TRỒNG RAU HỮU CƠ CÙNG SUNI GREEN FARM
Mua rau sạch hữu cơ uy tín và chất lượng tại TP HCM
Suni Green Farm chuyên cung cấp các loại rau củ quả hữu cơ sạch và an toàn, được trồng theo phương pháp hữu cơ thuận tự nhiên. Với phương châm đặt sức khỏe của người tiêu dùng lên hàng đầu, chúng tôi luôn mong muốn gửi đến quý khách hàng những sản phẩm chất lượng, với hương vị thuần khiết, tươi ngon nhất, cho bữa cơm gia đình thêm thơm ngon và đầy dinh dưỡng.
>> SUNI GREEN FARM - NHÀ CUNG CẤP RAU CỦ QUẢ GIÁ SỈ UY TÍN TẠI TP HCM
SUNI GREEN FARM - CỬA HÀNG RAU CỦ QUẢ HỮU CƠ
Địa chỉ cửa hàng: 183B Trần Quốc Thảo, P9, Q3, TP.HCM.
Hotline: 089.932.7766
Website: www.sunigreenfarm.vn
Link đặt hàng: m.me/sunigreenfarmvn
#rausach #rauhuuco #cuahangrauhuuco #raucuquasach #cửa_hàng_organic #cửa_hàng_rau_sạch